fot. Wojciech Wrazowski
Z Damianem Hornetem rozmawiam o fotografii, kluczowych momentach, które spowodowały, że poszedł tą drogą oraz o jego autorskim projekcie "#PAUZA", który powstał podczas panującej pandemii koronawirusa. Wzięli w nim udział znani i lubiani aktorzy.
Swoje pierwsze zdjęcie wykonał Pan w wieku ośmiu lat. Często jest tak, że wiele rzeczy wynosimy z domu rodzinnego. Czy wśród Pana bliskich ktoś jeszcze przejawiał zainteresowanie fotografią?
Ostatnio nawet doszedłem do wniosku, że musiało to być jednak dwa lata wcześniej. Gdy wykonałem pierwsze zdjęcie miałem jakieś 6 lat. Wówczas nikt z moich najbliższych, nie był fascynatem fotografii. W latach 90-tych moja starsza siostra Natalia, wykształciła się w zawodzie fotografa, ale nie poszła dalej w tym kierunku.
fot. Damian Hornet / Zadar
Było tak, że Pana rówieśnicy biegali za piłką, a Pan biegał z aparatem? (Śmiech.)
Na przełomie lat 70 i 80 gdy dorastałem, nie było zbyt wielu atrakcji, dlatego oprócz fotografowania, biegałem także za piłką.
fot. Damian Hornet / Zadar
W jakich okolicznościach powstało Pana pierwsze zdjęcie? Co udało się wtedy Panu na nim uwiecznić?
Niestety, dokładnie nie pamiętam, co lub kogo sfotografowałem przy pierwszym naciśnięciu spustu migawki. Jak nietrudno się domyślić, to najbliższa rodzina i koledzy z podwórka, pojawiali się najczęściej w początkowym okresie rozwoju mojej pasji.
fot. Damian Hornet / Londyn
Od tamtego czasu minęło wiele lat, a fotografia stała się dla Pana czymś więcej niż hobby. Okazała się sposobem na życie. Pamięta Pan ten kluczowy moment w którym uświadomił sobie, że to właśnie fotografii chce się poświęcić? Nigdy nie miał Pan innych pomysłów na siebie? Proszę opowiedzieć o najciekawszych.
Takich kluczowych momentów było kilka, ale dwa z nich były chyba najważniejsze. Pierwszy to ten dzień w którym moja babcia Joanna wręczyła mi 20 000 zł i powiedziała żebym poszedł sobie kupić wymarzony aparat. Był nim Zenit 12XP. Przyznaję, że było to dla mnie olbrzymim zaskoczeniem.
Drugim takim momentem, było spotkanie Stanisława Dziekańskiego - jarocińskiego reportażysty. Pewnego dnia poszedłem do niego po opinię na temat zdjęć, które w tamtym czasie wykonywałem. Z kilkunastu rozrzuconych na stole zdjęć Staszek wybrał trzy, może cztery, popatrzył na nie chwilę i powiedział: „Te mogą być, coś z tego będzie. Możesz robić dalej.” Wtedy uwierzyłem, że fotografia może być dla mnie czymś więcej niż tylko zabawą. Że może to dobry kierunek na samorealizację.
Kilka lat później razem ze Stanisławem Dziekańskim pracowałem już w redakcji Gazety Jarocińskiej jako fotoreporter. To był wspaniały czas, a Staszek był moim nieodłącznym kompanem.
Mój fotograficzny przyjaciel niestety już nie żyje, ale zawsze, gdy tylko mam okazję, przywołuję wspomnienia o nim. To był wspaniały człowiek.
A co do pomysłów na siebie, to miałem ich mnóstwo. Chciałem być kaskaderem, pilotem, kosmonautą... Dużo by wymieniać (Śmiech.) Jednak nigdy, nic nie wychodziło mi tak dobrze jak fotografowanie i tak już zostało.
fot. Damian Hornet / Londyn
Pamięta Pan swój pierwszy aparat? Na jakim sprzęcie obecnie Pan pracuje?
Pierwszy aparat jakim fotografowałem był AMI66, jednak nie był to mój aparat. Prawdopodobnie miałem go pożyczony od któregoś z kolegów. Następny był wspomniany już Zenit 12XP, a kolejny Nikon 801s. Obecnie często fotografuję sprzętem marki Nikon i Fujifilm.
fot. Damian Hornet / Berlin
Jak sam Pan mówi, dzięki fotografii nauczył się Pan nie tylko patrzeć, ale i widzieć. Proszę tę myśl rozwinąć.
Można to porównać do oddzielania ziarna od plew. Dobry fotograf potrafi wychwycić to co istotne w danej sytuacji i uwypuklić to na zdjęciu. Nie da się tego dokonać bez umiejętności widzenia. Samo patrzenie nie wystarczy.
Na co podczas powstawania zdjęć zwraca Pan szczególną uwagę?
Wszystko zależy od tego co w danym momencie fotografuję. Jeśli jest to street photo - skupiam się na wyszukaniu jakiś nietuzinkowych historii. W przypadku fotografii portretowej staram się uchwycić coś, co pokaże daną osobę w prawdziwy, ale nie do końca oczekiwany sposób.
Jeśli chodzi zaś o technikalia to największą wagę przywiązuję do kompozycji.
fot. Damian Hornet / Berlin
Closer is better - to myśl, którą kieruje się Pan podczas powstawania zdjęć. Czy dystans z którego powstaje zdjęcie jest ważny?
W określeniu „Closer is better” nie chodzi mi o dystans fizyczny. Aby powstało dobre zdjęcie należy skrócić dystans do sedna sprawy, której to zdjęcie dotyczy.
Jeżeli chodzi o dystans, warto też poruszyć temat tego, że wiele osób twierdzi, że nie są fotogeniczne. Jak Pan się do tego odnosi? Czy każdemu można zrobić ładne zdjęcie?
Uważam, że nie ma brzydkich ludzi. Są tylko kiepscy fotografowie. Absolutnie każdą osobę można sfotografować w taki sposób, by wydobyć jej naturalne piękno. A jeśli ktoś w to nie wierzy - zapraszam do kontaktu.
Dzięki fotografii poznał Pan wiele ciekawych osób, nauczył się z nimi rozmawiać. Mówi się, że dialog w fotografii to połowa sukcesu. Zgadza się Pan z tym stwierdzeniem?
Wiele lat pracowałem jako handlowiec, a handlowiec bez umiejętności porozumiewania się z ludźmi jest mało skuteczny. W fotografii również stawiam na komunikację. Jeżeli pracuję nad zdjęciem portretowym lub jakimś projektem, który wymaga dotarcia do człowieka zaczynam od rozmowy. Pozwala to skrócić proces twórczy do absolutnego minimum. Dzięki niej mogę poznać osobę sfotografowaną, a ona może poznać mnie. To rodzi zaufanie, dzięki któremu dużo łatwiej osiągnąć zadowalające efekty na planie zdjęciowym.
Kiedy cały świat zatrzymał się z powodu pandemii, Pan wymyślił wyjątkowy projekt fotograficzny. Mowa oczywiście o projekcie #PAUZA. Wystawa fotografii dostępna będzie już od września. Proszę zdradzić więcej szczegółow.
Projekt „#PAUZA” to mój sposób na uchwycenie tego przedziwnego czasu. W tym okresie wielu aktorów i ludzi kultury, zostało zmuszonych do zaprzestania swojej działalności. To spowodowało, że mieli więcej czasu niż zwykle. Postanowiłem to wykorzystać w sposób twórczy. Zdjęcia, które powstały podczas tego projektu mam nadzieję zaprezentować na wystawie, która jak wszystko dobrze pójdzie, pojawi się jeszcze w tym roku.
W jeden miesiąc wykonał Pan sesje fotograficzne ponad dwudziestu aktorom i aktorkom w ich prywatnej przestrzeni. Uchwycił Pan moment zatrzymania się i tego, jak ten czas wykorzystali. Czego nauczyły Pana te spotkania?
Trudno wskazać tutaj coś konkretnego. To co najbardziej mnie zachwyciło w tym wszystkim, to fakt, że osoby, które sfotografowałem, nie dość, że są wspaniałymi artystami, to prywatnie są niesamowicie otwartymi ludźmi, którzy nie zamykają się na drugiego człowieka. Mądrzy, inteligentni i niezwykle kreatywni. Takich mamy artystów w tym kraju :)
Czy wśród tych ponad dwudziestu spotkań i sesji zdjęciowych znalazło się spotkanie, które było dla Pana w szczególności ważne?
Każda z tych sesji była na swój sposób wyjątkowa. Każde spotkanie było ważne. Nie da się wskazać tej jednej jedyne, jest to po prostu niemożliwe.
Kogo było najtrudniej namówić do udziału w projekcie #PAUZA?
Najtrudniej było namówić te osoby, które w projekcie nie wzięły udziału (Śmiech.) A kto to był, to pozostanie już moją słodką tajemnicą.
Uchwycenie jakich emocji na zdjęciach powstałych w ramach projektu #PAUZA było dla Pana najważniejsze?
Ideą tego projektu było uchwycenie aktorki i aktorów w przestrzeni w której spędzali czas pandemii. Każda z tych osób spędzała ten czas na swój wyjątkowy sposób. Nie miałem żadnych założeń podchodząc do tego projektu otworzyłem się na wszystko, co chcieli pokazać mi artyści i to sfotografowałem.
Czego Pana prywatnie nauczył ten przedziwny czas?
Kilkanaście lat temu, gdy fotografowałem jeszcze śluby i eventy, wymarzyłem sobie, aby stworzyć projekt fotograficzny z udziałem znanych osób. Podejmowałem wiele prób, by z takimi osobami umówić się na zdjęcia, jednak nie odnosiły one skutku. Po latach, gdy zamieszkałem w Warszawie, pojawiły się nowe możliwości, pojawiły się nowe znajomości i pojawiła się... pandemia. W taki oto sposób powstał historyczny materiał związany z ogólnoświatowym kryzysem oraz zrealizowało się moje marzenie. Życie pokazało mi, że nie ma takiej sytuacji, której nie dałoby się zamienić na pozytyw. Ale o tym wiedziałem już wcześniej.
Mówi się, że takie zwolnienie tempa jest czasami potrzebne każdemu z nas. Uważa Pan, że obecna sytuacja może zmienić społeczeństwo na lepsze i spowodować, że ludzie będą patrzeć na życie z większym dystansem i bardziej przychylnie?
Byłoby pięknie. Czas pokaże, co z tego wyniknie. Każdy z nas wyciągnie z tego swoją lekcję lub nie.
Porozmawiajmy jeszcze o konkursie Hornet Photo Awards 2020 do którego zdjęcia można było nadsyłać do 30 czerwca. Jest Pan przewodniczącym jury. Jest Pan surowym jurorem? (Śmiech.)
Zgłoszenia na konkurs można wysyłać do końca października 2020 r., a co za tym idzie Jest jeszcze trochę czasu. Czy jestem surowym jurorem? Myślę że nie. Ideą konkursu jest znaleźć i wypromować zdolnych fotografów. Artyści to wrażliwe osoby, trzeba podchodzić do nich z empatią.
Czy trudno jest oceniać czyjeś zdjęcia? Na jakie szczegóły zwraca Pan uwagę? Czego poszukuje w nadesłanych kadrach konkursowych?
Jako ludzie jesteśmy tak skonstruowani, że bardzo łatwo przychodzi nam ocenianie innych. Jednak jako jurorzy musimy wznieść się trochę ponad to standardowe przyzwyczajenie. Nasz wybór będzie miał wpływ na wile osób. Będą zwycięzcy i będą „przegrani”. Dzięki nagrodzie, którą otrzyma zdobywca grand prix, jego kariera może nabrać tempa.
Dla mnie jedną z najważniejszych cech dobrego zdjęcia jest umiejętność z zaskoczenia. Wyrwania ze strefy komfortu. Zmuszenia do myślenia. Istotna jest kompozycja.
fot. Damian Hornet / Berlin
Proszę na koniec opowiedzieć o swoich najbliższych planach zawodowych.
Przez 46 lat mojego życia nauczyłem się nie planować zbyt wiele, a podążać raczej za tym co się w życiu pojawia. Mam co prawda jeszcze kilka fotograficznych marzeń i jak wszechświat mnie wesprze to je zrealizuję.
